İnsan hayatta öğle hatalar yapıyor ki bedelini zaman zaman çok ağır ödediği oluyor. Bundan dolayı tecrübe; “Bir insanın yaparak, yaşayarak öğrenme biçimi” bedeli en ağır olan bir öğrenme biçimi. İlginç olan şu ki başarı değil başarısızlık insana çok şeyler öğretiyor.  Tarih boyunca insanoğlu, gelişimi için elde ettiği buluşları ve icatları, sayısız deneyler sonucunda ortaya çıkarmıştır. Hatta örnek vermek gerekirse Thomas EDISON elektriği bulmak için yüzlerce deney yapmıştır. Hatta başarısız olduğunda daha çok bilgi sahibi olmuştur.  “Bu yaptığım denemede de bu işin olmadığını öğrenmiş oldum.” demiştir. Yaptığı hatalarını  notlarına geçirmiştir. Sonuca ulaşmak için başka yollar denemeye başlamıştır. Yanlışları yapa yapa sonunda doğruya ulaşmıştır. Edison, yaptığı denemelerden sonra çok iyi not tutan bir mucitti. Edison’un tuttuğu bu notlar onun elde ettiği tecrübeden başka bir şey değildi. Edison  büyük başarılar elde etmek için çok sayıda başarısızlığı da tatmış bir mucittir. Yaptığı yüzlerce denemeden sonra elektriği icat ettiğinde  insanlığı karanlıktan kurtarmıştır. Tuttuğu notlar ona yol göstermiştir.  Deney yaparken önüne sayısız engel çıksa da azimli ve yılmadan çalışarak insanları aydınlatmayı başarmış bir insan olarak tarihe geçmiştir. Hayat yaşam boyu denemeler bütünüdür.  Yapılan hata seni derinden yaralayabilir. Ama şunu unutma; bir işe başlamadan da sonuca ulaşılmıyor. Güvende kalmak, harekete geçmemek, insanı sonuca ulaştırmaz. Evde olmak, evde oturmak senin için güvenli bir ortamdır. Ama bir şeyler yapmak istiyorsan dışarı çıkmak zorundasın. Dışarısı ise tehlikelerle doludur. Ama tehlikeye atılmadan bir şeyde elde edemezsin. İnsan, yaşantısı boyunca zaman zaman hata yapar, başarısız olabilir, kaybedebilir. Başarı, başarısızlıkları geride bırakarak ilerleme sayesinde elde edilir. Çabalayan insanı hayat zaman zaman kırar ama unutma ki kırıldığın yerden daha çok güçlenerek yoluna devam edersin. Başarı, başarısızlıklara karşı direnmekle elde edilir. Harekete geçerken başkalarının tecrübelerini de kendine şiar edinirsen hata yapma olasılığın düşer. Şunu asla unutma “Hata yapma olasılığın düşer ama hata yapma olasılığın asla sıfıra inmez.” Ne kadar tecrübeli olursan ol etrafındaki insanlardan ne kadar öğrenirsen öğren, ne kadar okursan oku, her zaman hata yapma olasılığın vardır. İnsanlar hata yapmaktan korktuğu için çaba göstermek istemez. Bir çaba içine girdin  velev ki hata yaptın, kaybettin başarısız oldun. Yeniden başlamaktan korkma, yeniden denemekten korkma.  Edison elektriği bulmak için yüzlerce deney yaptı, sonuca ulaştı. Ama her denemede not tuttu. Her deneme kendisine tecrübe oldu. Bir şaman atasözü şunu der. “Ders öğreninceye kadar devam eder.” Edison öğreninceye kadar dersini bırakmadı. Yüzlerce kez sınıfta kaldı; sonunda öğrendi ve sınıfı geçti. Sınıfı geçerken de herkesi aydınlattı. Geçmişinde yaptığın hatalar, başkalarından öğrendiğin tecrübeler; sana bir el feneri olsun ve önünü aydınlatsın. Yoluna devam ettikçe kimsenin gelemeyeceği yerlere geleceksin. Sonra arkana bakacaksın arkanda kimse yok. Artık bulunduğun noktada tek başınasın. Önünde de kimse yok. Kimse senin geldiğin yerlere gelememiş. Edison’un ampul deneyleri gibi kimse denememiş, yapmamış. Sen ileriye doğru yürümeye devam edeceksin.  Ayağın kayacak düşeceksin, yine ayağa kalk, ayağa kalkarken avucunda bir toprakla kalk. Senin için asıl mesele kaç kez düştüğün değil kaç kez kalkabildiğindir. Yürümeye devam et. Ey okuyucu buraya kadar sabırla okuyarak geldiysen şunu asla unutma: Hata yaptığın yerden yürümeye devam edersen bu sefer sıfırdan değil, kimsenin yapamadığını sen yaptığın için kendi tecrübelerinle yürümeye devam edeceksin. Diğer insanlara nazaran ayrıcalıklı olacaksın. Arkandan gelenler seni örnek alacaktır. Senin hatalarınla bulduğun doğrular başkalarının kilometre taşı olacaktır. Zor anlar insanı hayallerine en yaklaştıran adımlardır. O zaman sen ölümsüz olacaksın. Tarih te adı silinmeyen insanlar böyle insanlardır. Vazgeçenler kaybeder....